عیون الاخبار امام رضا (ع)

معرفی کتاب عیون أخبار الرضا

نویسنده:

این کتاب نوشته شیخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسین بن بابویه قمى (305 - 381 هجرى).

نویسنده از دانشمندان برجسته و چهره هاى سرشناس و از راویان شیعه در قرن چهارم هجرى به شمار مى آید.

موضوع:

روایات مربوط به امام رضا علیه السلام.

شیخ صدوق در این كتاب روایت هاى پیرامون امام رضا علیه السلام و مجموعه روایاتى كه از آن حضرت روایت شده را جمع آورى كرده است.

انگیزه نگارش:

شیخ صدوق این كتاب را براى هدیه به كتابخانه صاحب بن عباد دیلمى، وزیر وقت و حاكم شیعى آن دوران نگاشته است.صاحب بن عباد در مدح و ستایش امام رضا علیه السلام اشعارى مى سراید و آن را به شیخ صدوق هدیه مى دهد و شیخ نیز این كتاب را در پاسخ به هدیه ایشان، به نگارش در مى آورند.

اعتبار كتاب:

كتاب عیون اخبار الرضا از معتبرترین منابع روایى شیعه است كه مانند دیگر كتابهاى شیخ صدوق از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.

ارزش كتاب:

این كتاب در شرح و توضیح بسیارى از عقاید شیعه كتابى ارزشمند و مفید مى باشد.شیخ صدوق با جمع آورى سخنان و بحثهاى امام رضا علیه السلام با دیگر دانشمندان آن دوران بسیارى از مباحث مهم اسلامى را مطرح كرده است.

مدح كتاب:

مرحوم میر داماد در مدح این كتاب سروده است:

عـیـون أخبـار الـرضا صیـقـل تجلو        عـن الـقـلـب صـداء الـكرب

لـم یـبــد للـدهـــر نـظـیـــرا لـهـا        لـناظر فی الشرق و الغرب

و كــل فــن فــی أســـالــیــبــها        یـكـفـیـك و تـخـلیة السرب

كالشمس من نور الهدى مشرق        بـالسلم یقضى وطر القلب

یعنى: كتاب عیون اخبار الرضا كتابى شفاف است كه قلب انسان را شفا مى دهد.

در تمام روزگار و در نگاه هیچ بیننده اى كتابى مانند این كتاب نگاشته نشده است.

هردانشی که بخواهی در آن است و تو رابی نیاز می کند.

مانند خورشید از نور هدایت مى درخشد و آرزوى قلب را برآورده مى سازد.

ترجمه ها:

كتاب عیون اخبار الرضا بسیار مورد توجه علما و اندیشمندان اسلامى قرار گرفته است و ترجمه هاى فراوانى بر آن نگاشته شده، مانند:

1 - ترجمه محمد صالح بن محمد باقر قزوینى.

2 - ترجمه سید جلیل میرزا ذبیح الله بن میرزا هدایة الله

3 - ترجمه مولى على بن طیفور بسطامى

4 - ترجمه سید على بن محمد بن اسد الله امامى

5 - ترجمه شیخ محمد تقى بن محمد باقر اصفهانى

6 - ترجمه عیون اخبار الرضا به نام كاشف النقاب

7 - ترجمه اى به نام بركات المشهد المقدس

8 - ترجمه عیون نوشته یكى از افاضل مشهد رضوى در سال 1245 هجرى كه به امر سید محمد بن سید دلدار على نقوى نصیر آبادى نوشته شده است.

9 - ترجمه علامه مجلسى، كه بخشهایى از كتاب را مانند خطبة الرضا كه خطبه توحید امام رضا علیه السلام است و نیز مأموریت رجاء ابن ابى ضحاك براى دعوت امام رضا به خراسان را ترجمه نموده است.

شرحها:

بر این كتاب شرح هاى فراوانى نیز نگاشته شده مانند:

1 - شرح على اصغر بن سید حسین حكیم بن سید على شوشترى

2 - شرح محمد على حزین بن شیخ ابو طالب زاهدى گیلانى

3 - شرح سید نعمت الله جزائرى

4 - شرح مولى هادى بنابى

5 - شرح خطبة الرضا نوشته حسن بن على گوهر قراچه داغى.