شیطان شناسی - 1

اهل ولایت: هدف اصلی شیطان

موضوع بحث ما شیطان شناسی است. ممکن است پنداشته شود که مارا با شیطان چه کار؟ بله ما با او کاری نداریم، اوست که با ما کار دارد. و اگراو را نشناسیم به سختی از او شکست می خوریم. هرقدرهم بزرگ باشیم و بالا برویم، این خطر و تهدید هست و همواره باید از شر شیطان به خدا پناه ببریم.

این را بدانیم که شیطان حتما به سراغ ما می آید. به خصوص سراغ آن هایی که امام حسینی اند، سراغ آن ها که اهل ولایت اهل بیت(ع) اند. آن ها که خارج از مسیر ولایت اند، خود به خود منحرف هستند و شیطان نیازی به فریب آن ها ندارد. امام صادق(ع) می فرمایند: لَقَدْ نَصَبَ إِبْلِيسُ حَبَائِلَهُ فِی دَارِ الْغُرُورِ فَمَا يَقْصِدُ فِيهَا إِلَّا أَوْلِيَاءَنَا(بحارالانوار 75 /279) شیطان دام هایش را در خانه ی فریب )دنیا( قرار داده است پس درآن، جز اهل ولایت ما را قصد نمی کند.

مراقب باشیم شیطان می خواهد کاری کند که ما به آرزوی بزرگی که از آن سخن گفتیم، دست پیدا نکنیم. شیطان بسیار قوی است. اگر بپنداریم که به خود حریف او هستیم، اولین گام سقوط ما است. امیدواریم به برکت این روایات، خدا خودش ما را از شر این پلید لعین خلاص کند تا به آن آرزوی والا برسیم.

خداوند در قرآن می فرماید: وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا (نسا83) و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز اندکی، همه ی شما دنبال رو شیطان می شدید.

قصدمان این است که در این مجال شیطان را معرفی کنیم، وسوسه هایش را نیز بشناسیم و دریابیم که از چه راه هایی وارد می شود و چه مقاصد سوئی دارد. درگام بعد راه های پناه بردن از شر شیطان را نیز مطرح می کنیم.

لزوم شیطان شناسی

مفضل از امام صادق(ع) حدیثی قدسی نقل می کند. حضرت می فرمایند قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: افْتَرَضْتُ عَلَى عِبَادِی عَشَرَةَ فَرَائِضَ ..... أَوَّلُهَا مَعْرِفَتِی ؛

وَ الثَّانِیَةُ مَعْرِفَةُ رَسُولِی إِلَى خَلْقِی وَ الْإِقْرَارُ بِهِ وَ التَّصْدِیقُ لَهُ ؛

وَ الثَّالِثَةُ مَعْرِفَةُ أَوْلِیَائِی وَ أَنَّهُمُ الْحُجَجُ عَلَى خَلْقِی....  

 خداوند عزو جل فرمود: من بر بندگانم ده فریضه را واجب نمودم. اولین آن ها معرفت (اقرار)به (ربوبیت)من است. دوم: معرفت نسبت به فرستاده ام به سوی آفریدگانم و اقرار نسبت به او و تصدیق او و سوم: معرفت اولیا من و این که آن ها حجت ها بر آفریدگان من اند.  

همان طور که می دانید این ها صدر اعتقادات ما است.

تا می رسد مورد ششم: وَ السَّادِسَةُ مَعْرِفَةُ عَدُوِّی إِبْلِیسَ وَ مَا کَانَ مِنْ ذَاتِهِ وَ أَعْوَانِهِ ؛(بحارالانوار 13/66)

و ششم: شناخت دشمن من،ابلیس است و شناخت خود او و یارانش.

این دستور خداوند است که ما خود شیطان را بشناسیم. بفهمیم اعوان و انصارش چه کسانی هستند. کارشان چیست؟ این راه های نفوذ شیطان را هم به ما می فهماند. اگرسر خود را زیر برف کنیم و بگوییم: «ما نمی خواهیم این امور را بدانیم» از شر او خلاص نمی شویم. این همه آیاتی که درباره ی شیطان در قرآن امده، بیهوده نازل نشده است. قرآن برای قصه گویی و داستان سرایی نیست که فقط قصه ی شیطان را برای ما گفته باشد. نباید پنداشت که یک اتفاقق افتاده و تمام شده و رفته است. بلکه باید از قرآن و روایات درس شیطان شناسی گرفت و ایم آموزه ها را سر لوحه ی مبارزه با دشمنی های او قرار داد.

شیطان پدیده ای عجیب است که او را بسیار اندک می شناسیم و کمتر به خطر او واقفیم و چون راه های نفوذ او را نمیدانیم، به همین دلیل زمین می خوریم. اما شیطان و اعوان و انصار او به خوبی واقف اند که نقاط ضعف ما کجاست، از همین راه های نفوذ وارد می شوند و ما را زمین می زنند.

شیطان: دشمن قسم خورده 

قرآن کریم از زبان شیطان می فرماید: لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ ( اعراف 16)

به یقین من برای(فریب) آن ها بر صراط مستقیم تو می نشینم.

شیطان تاکید کرده که اهل صراط مستقیم را فریب می دهد.

دو دشمن نیرومند همواره ما را تهدید می کنند که ما واقعا در مقابلشان ضعیف هستیم. یکی دشمن درونی که نفس اماره است و دیگری دشمن بیرونی، که شیطان است.

پیامبر(ص) فرمودند: أَعْدَى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ (عده الداعی ) دشمن‏ترين دشمنانت، همان نفس تو است.

این نفس بد اندیش به فرمان شدنی نیست / این کافر بد کیش مسلمان شدنی نیست

اگر کسی بتواند حریف نفس خود شود، مرد است. مرد آن نیست که از میدان جنگ فرار نکند. مرد آن است که پشت نفسش را به خاک برساند و پا روی خواسته های آن بگذارد.

از آن بدتر، دشمن بیرونی، یعنی ابلیس است.

شیطان اعوانی دارد که دائم مراقب ما انسان ها هستند. خداوند نظام خلقت را این گونه قرار داده است که به همراه هر انسان، یک شیطان به دنیا می آید. پس تعداد شیطین خیلی زیاد است. یکی از قدرت های آن ها نسبت به ما، این است که آن ها ما را می بینند، ولی ما آن هارا نمی بینیم.

إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ(اعراف 27)

او و قبیله اش شما را می بینند به گونه ای که شما آن ها را نمی بینید.

اگر نتیجه ی این آیات و روایات این شد که از شیطان بترسیم از او به خدا پناه می بریم. می دانید که پیامبر اسلام(ص) خیلی عظمت دارند و همه ی عالم خلقت در مقابل ایشان خوار و حقیرند. با این همه عظمت، خدا به ایشان هم می فرماید: فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ )نحل98) پس از شیطان رانده شده به خدا پناه ببر.

در جایی که پیغمبر(ص) هم باید پناه ببرند، ما نباید پناه ببریم؟ ما نباید خود را در پناه خدا و اهل بیت(ع) قرار بدهیم؟ از همین امشب به خدا عرض کنیم:«خدایا ما حریف شیطان نیستیم، راستی نمی توانیم با او رو به رو شویم، خودت یاریمان کن.»