شیطان شناسی (15) - شیطان و نفس

رابطه ی قدرت شیطان و نفس

در همین رابطه مطرح شد که بر اساس روایات، ما دو دشمن نیرومند داریم، یکی نفس خودمان و دیگری شیطان. اما کدام یک قوی تر است؟

رسول خدا (ص) فرمودند:

أَعْدَي عَدُوِّكَ نَفْسَكَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْكَ.

دشمن ترین دشمنانت، نفس تو است که میان دو پهلویت می باشد.

از طرف دیگر، روایات فروانی داریم که اشاره دارد دشمن تر از شیطان نداریم. در جمع بندی روایات، این گونه به نظر می رسد که شیطان، قوی تر است. البته اگر نفس اماره و وسوسه پذیر من نباشد، شیطان هیچ ضرری نمی تواند برساند. او این قدرت را دارد که نفس را به بازی بگیرد. در ادامه ی بحث، این روایات را می خوانیم که خود شیطان اقرار می کند که در چه مواقعی مثل یک توپ، انسان را بالا و پایین می اندازد. تَلَقَّفناهُ تَلَقَّفَ الکُرَةِ مانند توپی که شما این طرف و آن طرف می اندازید! به طور کلی، نفس آلت دست خوبی برای شیطان است. اگر نفس من نباشد او نمی تواند در قلب من نفوذ کند. به این ترتیب نفس تنها ابزار شیطان و راه منحصر به فرد نفوذ او در انسان است. بنابراین بی جهت نیست که نفس را دشمن ترین دشمن انسان معرفی کرده اند، چرا که اگر نباشد شیطان هم نمی تواند ضرری به انسان بزند.

یکی از شاگردان مرحوم حاج شیخ حسنعلی نخودکی، نقل می کرد که اجنه هم از ایشان حساب می بردند. یک بار عده ای از روستا نزد ایشان آمدند، آب نداشتند. گفتند آقای حاج شیخ! ما سحر ها وقتی سطل آب را داخل چاه می اندازیم که وضو بگیریم و نماز شب بخوانیم، وقتی می خواهیم سطل را بالا بکشیم، وسط راه حس می کنیم یک کسی دلو را بر می گرداند و آب ها خالی می شود. دوباره این کار را می کنیم، دوباره همین اتفاق می افتد. خلاصه از این اتفاق عاجز شده بودند و نزد حاج شیخ آمده بودند تا ببینند ایشان چه چاره ای می کند. ایشان فرمود: بروید سر خود را داخل چاه کنید و بگویید:« حاج شیخ گفت اگر شوخی است، دیگر بس است، اگر هم جدی است، ما هم شروع می کنیم!» رفتند و یک بار این جمله را گفتند، بعد سطل را انداختند و آب بالا آمد! این حاج شیخ است، نفسش را پایمال کرده و کشته است. اگر این نفس را بمیرانی، شیطان هم از تو حساب می برد. و هستند کسانی که حریف شیطان شده باشند، ولی تعدادشان بسیار کم است.

دشمنی شیطان با اهل ولایت

تنها کسانی که پشت شیطان را کاملا به خاک مالیده اند، ائمه معصومین(ع) هستند که شیطان در مقابل ایشان هیچ حرکتی نمی کنند. خود ابلیس هم در مقابل ائمه(ع) خوار است؟ ولی قصد زمین زدن بقیه انسان ها را می کند، به خصوص شیعه ها را. درباره شیطان به ما فرموده اند که فَمَا يَقْصِدُ فِيهَا إِلَّا أَوْلِيَاءَنَا.

تمام نقشه ی شیطان عاقبت به شر کردن دوستان اهل بیت(ع) است. بقیه که در صراط مستقیم نیستند و خودشان خود به خود به جهنم می روند، این ها برای شیطان زحمتی ندارند. شیطان به مخالفان اهل بیت(ع) می گوید:« اگر نماز هم می خواهی بخوانی، بخوان! چون به دردت نمی خورد.» نماز بی ولای امیرالمومنین (ع) هیچ ارزشی ندارد. حتی اگر اخلاقا آدم خوبی هم باشد باز هیچ چیز دستش را نمی گیرد، چه رسد به این که فاسق و جنایت کار هم باشد. به فتوای همه ی فقها بدون استثنا، شرط صحت و قبولی عبادات، ولایت اهل بیت(ع) است. کسی که این را ندارد، هیچ ندارد. شیطان که خود را معطل آن ها نمی کند. او به سراغ شیعیان می رود و هدف اصلی اش هم این است که او را از تشیّع بیندازد.

تمام هم و غم شیطان این است که حب امیر المومنین (ع) را از ما بگیرد. اگر شیطان بخواهد کسی را، به قول معروف، سر کار بگذارد، در عین این که بغض امیرالمومنین (ع) را دارد، حال خوشی هم در عبادت به او می دهد. می بینی که ناصبی و مبغض اهل بیت (ع) است اما در نماز ضجّه هم می زند! مسلّم آن گریه اش، کار شیطان است. این شیطان، این جن عجیب و غریب، این فدر در انسان نفوذ دارد. به گونه ای که می تواند در او حال بکاء و خشوع در عبادت ایجاد کند. آدمی فکر می کند که مشغول شدید ترین انحاء عبادت است، در حالی که جز پندار باطل نیست. چون آن حال خوش را شیطان به او داده است! و مسیر، مسیر اهل بیت (ع) نیست. کسی که مسیر اهل بیت (ع) را نداشته باشد، هر چقدر هم حال خوش داشته باشد، اهل بیراهه است.

شیاطین خناس

إنَّ إبلیس یَلتَقِمُ القَلبَ فَإذا ذَکَرَ الله خَنَسَ فَلِذ لِکَ سُمَّیَ الخَنّاس.

همانا شیطان، قلب را می بلعد. پس تا قلب از خدا یاد می کند، متواری می گردد. بدین سبب « خناس» نامیده شده است.

وقتی یاد خدا کنیم، مثلا بگوییم: بسم الله، یا: لا حول و لا قوة الا بالله العلی الغطیم، یا: ماشاء الله، یا: توکلت علی الله، وقتی طوری خودمان را به خدا نزدیک کنیم، شیطان فرار می کند و غیب می شود. پس وسواس خناس، یعنی هم وسوسه گر است، و هم تا اسم خدا را می بریم فرار می کند.

کثرت شیاطین

امام صادق (ع) می فرمایند:

وَ الَّذِی بَعَثَ بِالحَقِّ مُحَمَّدا لَلعَفَارِیتُ وَ الأبَالسَةُ عَلَی المُومِنینَ أَکثَرُ مِنَ الزَّنَابِیرِ عَلَی اللَّحم.

قسم به آن که محمد (ص) را به حق مبعوث کرد، ( هجمه ی) عفریت ها و ابلیس ها بر مومنان، از (هجوم) زنبور ها بر گوشت، بیشتر است.

وقتی گوشت در هوای گرم باشد چقدر مگس و زنبور روی آن می نشیند؟ حضرت به خدا سوگند می خورند که ابلیس ها و عفریت ها برای مومن از این مگس ها و زنبور هایی که دور گوشت جمع می شوند بیشتر هستند. حالا که مومن شده اید، شیطان هم به سراغتان می آید.

شکنجه شیطان با یاد خدا و ذکر فضائل اهل بیت (ع)

در روایت از حضرت ابی الحسن (ع) است که هیچ ضربه ای برای شیطان و لشکریان او کاری تر از این نیست که برادران دینی به خاطر خدا، به زیارت یکدیگر بروند، نیتش مهم است که واقعا به خاطر خدا باشد. مصداقش همین مجالس ابا عبدالله (ع) است، چون این جا ان شاء الله کسی برای غیر اهل بیت (ع) نمی آید. یکی از جاهایی که می توانیم با اطمینان بگوییم شیطان را بیچاره می کند، همین مجالس است.

در ادامه می فرمایند:

وَ إِنَّ المومِنَینِ یَلتَقیِانِ فَیَذ کُرَانِ اللهَ ثُمَّ یَذکُرَانِ فَضلَنا أَهلَ البَیتِ فَلَا یَبقَی عَلَی وَجهِ إِبلِیسَ مُضغَةُ لَحمِ إِلاّ تَخَدَّد حَتّی إِنَّ رُوحَهُ لَتَسغِیثُ مِن شِدَّةِ مَا یَجِدُ مِنَ الأَمِ فَتَحُسُّ مَلَائِکَةُ السَّماءِ وَ خُزَّانُ الجِنَانِ فَیَلعَنُونَهُ حَتَّی لَا یَبقَی مَلَکُ مُقَرَّبُ إِلَّا لَعَنَهُ فَیَقَعُ خَاسِئا حَسیرا مَدحُورا.

به راستی که دو مومن یک دیگر را ملاقات می نمایند و خدا را یاد می کنند سپس از برتری ما اهل بیت یاد می نمایند پس بر صورت ابلیس پاره گوشتی باقی نمی ماند مگر این که فرو ریخته می شود تا آن که روحش از شدت دردی که می یابد فریاد رس می طلبد، پس ملائکه آسمان و دربانان بهشت آن را حس می کنند و بر وی لعنت می فرستند تا آن که فرشته مقربی باقی نمی ماند مگر آن که او را نفرین می کند، می کند، در نتیجه رانده و رنجیده و طرد شده بر جای می ماند.

قدر یاد خداوند و ذکر فضائل اهل بیت (ع)، که از سر لطف به ما عنایت شده را بدانیم. کسی که اهل بیت (ع) ندارد هیچ ندارد، حتی اگر در دنیا مورد غبطه ی افرادی هم قرار بگیرد.