شیطان شناسی (13) - در امان ماندن از وسوسه شیطان

در امان ماندن از شر دیگران به برکت بسم الله

بحث در این باره بود که چه کنیم تا از شر  شیاطین و خطر آنها مصون بمانیم؟ گفته شد اگر عادت کنیم که در همه ی احوال ذکر شریف  « بسم الله الرحمن الرحیم » را بگوییم می توانیم امیدوار باشسم که از شر  شیاطین مصون بمانیم.  در مورد فضیلت « بسم الله الرحمن الرحیم » به چند روایت دیگر می پردازیم.

            امام حسن عسکری (ع) فرمودند:

                        إِذَا قَالَ اَلْعَبْدُ:« بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ: بَدَا عَبْدِي بِاسْمِي وَ حَقٌّ عَلَيَّ أَنْ                                أُتَمِّمَ لَهُ أُمُورَهُ وَ أُبَارِكَ لَهُ فِي أَحْوَالِهِ. (تفسیر امام حسن عسکری /58)

                        وقتی بنده بسم الله الرحمن الرحیم می گوید خداوند عزوجل می فرماید: بنده ام کار خود را با نام                                  من آغاز کرد، این حق بر من است که کارهایش را به اتمام برسانم و در حالاتش به او برکت دهم.

یکی از برکات نام خدا این است که بنده به مقصودش برسد و حتی بیشتر از آنچه پیش خود حساب کرده نتیجه بگیرد.

فرمایش دیگر از امام صادق (ع) است که فرموده اند :

                        اِحتَجِز مِنَ النّاسِ كُلِّهِم بـِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» و بـِ «قُلْ هُوَ اللّه‏ُ أحَدٌ» اِقرَأها عَن يَمينِكَ و عَن              شِمالِكَ و مِن بَينِ يَدَيكَ و مِن خَلفِكَ و مِن فَوقِكَ و مِن تَحتِكَ. (کافی ج2/624)

                        با قرائت بسم الله و قل هو الله احد خود را از شر تمامی مردم بازدار. آن را از سمت                               راست و چپ و پیش رو و پشت سر و از بالا و پائینت قرائت کن.

سفارش دیگری که به ما شده است این است که هر روز ترجیحا صبحگاه روز خود را با بسم الله و خواندن سوره توحید به شش جهت بیمه کنیم. سوره ی توحید را همه حفظ هستند و قرائت چندین باره آن در طول شبانه روز مؤونه و زحمتی ندارد.

 پاداش بسم الله بهره ی دنیوی یا اخروی

            پیامبر اکرم (ص) فرموده اند :

             مَنْ حَزَنَهُ أَمْرٌ تَعَاطَاهُ فَقَالَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ-وَ هُوَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ يُقْبِلُ بِقَلْبِهِ إِلَيْهِ لَمْ يَنْفَكَّ مِنْ إِحْدَى      اثْنَتَيْنِ إِمَّا بُلُوغِ حَاجَتِهِ فِي الدُّنْيَا وَ إِمَّا يُعَدُّ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ يُدَّخَرُ لَدَيْهِ- وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏ لِلْمُؤْمِنِين‏

            اگر کاری که انسان مشغولش شده ناراحتش کند پس خالصانه برای خدا و در حالی که دل به سوی او نموده     بسم الله الرحمن الرحیم بگوید. از یکی از دو چیز جدا نمی گردد. یا دستیابی به حاجتش در دنیا و ی آنکه        آن ذکر نزد پروردگارش برایش به حساب می آید و نزد وی ذخیره می گردد و آن چه نزد خداست برای         مومنان بهتر و جاودانه است.  ( التوحید/232)

باید بسم الله را مخلصانه گفت . گاهی انسان بسم الله را با حضور قلب نمی گوید. این ایده آل نیست. کسی که از روی اخلاص و اقبال قلبی بسم الله می گوید از دو حالت خارج نیست و بالاخره به یکی از این دو حاجت می رسد. یا به خاسته ی دنیایی خود می رسد یا به آن نمی رسد ولی خداوند به عوض آن ثواب و خیری را در آخرت برایش ذخیره می کند.

اگر شما بسم الله گفتید و به آن چیزی که می خواستید نرسیدید، مطمئن باشید که خداوند به شما خیری در آخرت می رساند. آن وقت خدا در آخرت به شما می فرماید: در دنیا با نام و یاد من شروع کردی، ولی به آن چیزی که می خواستی نرسیدی. حال به جای آن ، این ثواب را به تو می دهم. آن هنگام چه بسا خوشحال شویم که در دنیا به خواسته مان نرسیده ایم. چون اهمیت و حساسیت پاداش اخروی بسیار بیشتر است.

لزوم اخلاص و اقبال قلبی به خداوند

معنی بسم الله این است که من با تمام وجودم به خدا رو کرده ام و از او مدد می طلبم. اگر او بخواهد کار من به نتیجه می رسد و گرنه، نه. یعنی فقط توکل و امیدم به خداست.

در هر کاری حتی اگر ده درصد به خودمان متکی باشیم باید منتظر باشیم که خراب شود و خدا پسند از آب درنیاید. حتی ممکن است پسند خودمان حاصل شود ولی رضای خداوند را همراه نداشته باشد . در هیچ کاری نمی توانیم به خودمان متکی باشیم، هر چند کارهای ساده ای باشد که بارها انجام داده ایم و می دهیم. یک نماز که می خواهیم بخوانیم ممکن است تکبیر را بگوییم اما بقیه اش یادمان برود. امکانش نیست ؟ گاه چیز های خیلی ساده و پیش پا افتاده فراموش می شوند. باید به خدا اعتماد کنیم و اقرار کنیم که : « خدایا ! این سلامتی من، دانش من، حافظه ی من، توانایی های من، همه و همه به مدد تو و در بست در اختیار توست.»

گاه شیطان انسان را به خودش مغرور می کند. کاری می کند که من به مهارتم پولم، شهرتم، یا مقام خودم اتکا می کنم. اگر خداوند من را دوست داشته باشد ممکن است کاری کند که من زمین بخورم تا بفهم این من نیستم که می توانم کار را به نتیجه برسانم. خداست که باید بخواهد تا نتیجه حاصل شود چه کاری سخت باشد چه آسان. « ساده» و « سخت» برای ما و به ملاک های ماست برای خدا فرقی ندارد.

این عمل قلبی را امتحان کنیم تا خیرش را ببینیم. مثلا وقتی می خواهیم رانندگی کنیم همان پشت فرمان بگوییم : « خدایا! توکل به تو! اگر به خودم متکی باشم حتی این رانندگی هم ممکن است خراب شود.» گاهی بعضی راننده های حرفه ای و با تجربه هم خرابکاری می کنند. بعد از سی سال رانندگی یکباره تصادفی می کند که از یک فرد حرفه ای بعید است.

 طلب خیر از خداوند در هر کار

در روایات فرموده اند در هر کاری که می خواهید انچام دهید، از خداوند طلب خیر کنید. ائمه (ع) خیلی این را سفارش کرده اند. با این دعای کوچکی که می خوانم و زما هم ان شاالله حفظ شوید:

            اَسْتَخيرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ خِيَرَةً فى عافِيَةٍ   

            از خداوند به رحمتش طلب خیر می کنم. خیری که گزینشی در عافیت باشد.

پیشوایان ما در شروع یک کار محال بود که بسم الله نگویند یا استخاره نکنند. « استخاره» نه به این معنا که قرآن باز کنند و استخاره بگیرند. بلکه به معنای طلب خیر. حتی به مجلس اباعبدالله هم که می آیم طلب خیر کنم. سر هر کار که می روم طلب خیر کنم و از خدا بطلبم که خیر من را در همان قدمی قرار ده که برمی دارم.

این همان ادبی است که زیر قبه سید الشهدا انجام می شود. یکی از آداب زیارت  ابی عبدالله ین است که وقتی فرد حاجت مهمی دارد، بالای سر حضرت  کنار ضریح ایستاده و صدبار از خداوند طلب خیر کند با همان صیغه ای که گفتیم؛ اَسْتَخيرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ خِيَرَةً فى عافِيَةٍ،  آن وقت خدا خیر را در آن کار قرار دهد. ما نمی دانیم که خیرمان در چیست. ممکن است من برای کار ساده ای از منزل بیرون بروم اما بلایی جسمی یا روحی در انتظارم باشد. با این استخاره خدا عاقبت آن کار را ختم به خیر میکند.

 نتیجه ترک نام خدا در آغاز کار

            امام صادق (ع) می فرمایند:

                        رُبَّمَا تَرَكَ بَعْضُ شِيعَتِنَا فِي افْتِتَاحِ أَمْرِهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- فَيَمْتَحِنُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَكْرُوهٍ لِيُنَبِّهَهُ                         عَلَى شُكْرِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ الثَّنَاءِ عَلَيْهِ وَ يَمْحَقَ عَنْهُ وَصْمَةَ تَقْصِيرِهِ عِنْدَ تَرْكِهِ قَوْلَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ                  الرَّحِيم‏ ( التوحید/23)

                        و چه بسا یکی از شیعیان ما در آغاز کارش بسم الله الرحمن الرحیم را ترک  کند در این صورت                                  خداوند او را به چیزی که خوش نمی دارد می آزماید تا نسبت به شکر خداوند تبارک و تعالی و                                   ستایش او بیدار و هوشیار شود و زشتی کم گذاشتن هنگام ترک بسم الله الرحمن الرحیم را از او                                   برطرف نماید.

انتظار از شیعیان بیش تر از دیگران است. شیعه حتی آب هم که می خواهد بنوشد باید بسم الله بگوید. گاهی انسان در میان غذا یادش می آید که بسم الله نگفته است. خوبست همان هنگام بگوید. سفارش شده که حین غذا خورد بسیار و بلکه در هر لقمه ای بسم الله الرحمن الرحیم بگوییم و خدا را یاد کنیم.(منلا یحضره الفقیه /3/356/، المحاسن /2/43 باب القول قبل الطعام و بعده) شاید شما از این مطلب تعجب کنید ولی مرحوم شیخ صدوق که این را نقل می کند خودش هم عادت را داشته است. یعنی هر لقمه ای که می خواست در دهان بگذارد بسم الله الرحمن الرحیم می گفته و بعد هم که لقمه را فرو می برده می فرموده : الحمد الله رب العالمین. بسم الله هم در اول غذا  سفارش شده، و هم در خوردن هر نوع غذا، ( المحاسن/2/439) مثلا ماست یک بسم الله دارد،  آب یک بسم الله. برنج یک بسم الله و خورش یک بسم الله دارد.  این بسم الله هر لقمه را برای ما نور می کند و مایه ی برکت می شود. اما اگر شیعه بسم الله را ترک کرد، آن وقت گاه خداوند امری نا خوشایند را به سرش می آورد برای این که او را بیدار و متوجه کند تا خداوند را شکر و سپاس گوید، و رسوایی ترک نام خدا و آثار بد آن از او محو گردد.

البته تعبیر « ربما» که در اول جمله آمده نشان می دهد که همیشه هم این گونه نیست، ولی گاهی هم شیعه به خاطر ترک بسم الله، بلا می بیند، اما غافل است از این که این مکروه به چه خاطر بر سرش آمده است.

ما نمی دانیم که پشت پرده چه خبر است، فقط ظاهر کار را می بینیم. ممکن است گفته  شود:« کاری را که با بسم الله شروع می کنیم با کار بدون بسم الله، چه فرقی می کند؟» باید توجه داشت که ممکن است در ظاهر هیچ تفاوتی نبینیم ولی با بسم الله همه ی کارهای انسان، عبادت و پر برکت می شود. به این ترتیب قضای حاجت هم می تواند عبادت باشد. ولی بدون بسم الله همه اش غفلت است، و اگر خدا دوستت داشته باشد، بیدارت می کند. واقعا ما چه شیعه ای هستیم؟ مگر در مکتب اهل بیت(ع) تربیت نشده ایم؟ ما فقط به ائمه (ع) می نازیم یا به حرف هایشان هم عمل می کنیم؟ ان شاء الله به برکت مجلس ابی عبدالله(ع) تصمیم بگیریم در آغاز هر کاری بسم الله فراموشمان نشود. اگر هم وسط کار، بسم الله بگوییم مانعی ندارد، خیلی هم مطلوب است